Yeni yıl yaklaşırken birçok kişi hayatını yeniden düzenleme ve iyi alışkanlıklar kazanma motivasyonuyla hareket ediyor. Ancak bu dönüşümün kalıcı olması için psikolojik sürecin doğru yönetilmesi gerektiğini belirten DoktorTakvimi uzmanlarından Klinik Psikolog Özlem Demir, yeni başlangıç etkisi olarak bilinen psikolojik yenilenme döneminin doğru değerlendirildiğinde davranış değişikliğini kolaylaştırdığını söylüyor. Demir’e göre yılbaşı, doğum günü veya ayın ilk günü gibi dönüm noktaları zihin için bir tür sıfırlama hissi yaratarak kişiye güçlü bir başlangıç enerjisi sunuyor.
Hedef belirleme sürecinde aşırı yüklenmenin önemli bir hata olduğunu ifade eden Demir, kişilerin anlamlı ve sürdürülebilir hedeflere yönelmesi gerektiğini vurguluyor. Gerçekçi bir beklenti oluşturulmadığında motivasyonun birkaç hafta içinde tükenebileceğini belirten Demir, küçük adımlarla ilerlemenin hem özgüveni artırdığını hem de davranış değişikliğini kalıcı kıldığını dile getiriyor. Ona göre bir hedefi parçalara bölmek, beyne uyum sağlaması için zaman tanıyor ve sürdürülebilirliği güçlendiriyor.
Motivasyonun geçici bir tetikleyici olduğunu ancak disiplinsiz bir süreçte kalıcılık sağlamadığını belirten Demir, rutinlere yerleştirilen küçük adımların zaman içinde büyük değişimlere dönüştüğünü ifade ediyor. Kişilerin hata yapmaktan korkarak süreci ertelemesinin en büyük engellerden biri olduğuna dikkat çeken uzman, “Kusurlu da olsa başlamak”, kişinin öğrenme kapasitesini harekete geçiren en işlevsel yöntemlerden biri olduğunu söylüyor.
Davranış değişikliğinin bilimsel temellerine değinen Demir, nöroplastisite sayesinde beynin yeni deneyimler ve tekrarlayan davranışlarla yeniden şekillendiğini hatırlatıyor. Küçük alışkanlıkların beyin içinde yeni yollar oluşturduğunu belirten uzman, günlük beş dakikalık bir nefes egzersizinin bile stres yönetiminde güçlü bir etki yaratabileceğini aktarıyor. Demir’e göre kişinin kimliği, her gün attığı küçük adımların toplamıyla şekilleniyor.
Geçmiş yılın değerlendirilmesinde yalnızca eksiklere odaklanmanın sağlıklı olmadığını söyleyen Demir, bireyin kendine “Bu yıl nasıl büyüdüm, ne öğrendim?” sorusunu sormasının gelişim farkındalığını artırdığını dile getiriyor. Yeni yıl kaygısıyla başa çıkarken esnek hedeflerin önemine değinen Demir, “Mükemmel olmak zorunda değiliz; yeterince iyi olmak hayatın yükünü hafifletir” diyerek beklentilerin yumuşatılmasının ruh sağlığı açısından koruyucu bir adım olduğunu vurguluyor.
Bir terapist olarak yeni yılda kişilerin kendilerine nazik davranması, gerçekçi adımlar atması, zorlandıklarında ihtiyaçlarını fark edebilmesi ve değişimi bir yarış değil bir süreç olarak görmesi gerektiğini hatırlatan Demir, farkındalık ve doğru yönlendirmelerle yeni yıl kararlarının çok daha sürdürülebilir hale gelebileceğini belirtiyor.
