Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne önümüzdeki günlerde sunulması beklenen torba yasa teklifi, doğa savunucularını ve çevre örgütlerini ayağa kaldırdı. Teklifte yer alan düzenlemelerin, Türkiye’nin dört bir yanındaki zeytinlikleri, orman alanlarını, sulak bölgeleri ve kültürel varlıkları tehdit ettiği belirtiliyor.
Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF-Türkiye) tarafından yapılan açıklamada, yasa teklifinin 11. maddesinin özellikle dikkat çekici olduğu vurgulanıyor. Bu maddeye göre zeytinlik alanların, kömür madeni projeleri için yerinden taşınabileceği öngörülüyor. Ancak uzmanlara göre zeytin ağacının taşınması, ekosistemin korunması açısından bir çözüm değil; aksine telafisi imkânsız habitat kayıplarının önünü açabilecek bir uygulama.
Zeytincilik Kanunu ile Çelişiyor
WWF-Türkiye, söz konusu düzenlemenin 2022 yılında Danıştay kararıyla iptal edilen bir yönetmeliğin yasalaştırılmış versiyonu olduğunu belirtiyor. Zeytincilik Kanunu ile açıkça çelişen bu teklifin, Türkiye genelindeki üretim sahalarının daralmasına, çiftçilerin geçim kaynaklarının ellerinden alınmasına neden olabileceği uyarısı yapılıyor.
Korunan Alanlara "Acele Kamulaştırma" Tehlikesi
Yalnızca zeytinlikler değil, yaban hayatı geliştirme sahaları, özel çevre koruma bölgeleri, sulak alanlar ve ormanlar da tehdit altında. Teklifte, stratejik kabul edilen madenler ile lisanslı yenilenebilir enerji projeleri için "acele kamulaştırma" yetkisi verilmesi öngörülüyor. Bu durumun hem doğa tahribatına hem de yerel halkın yaşam alanlarının ellerinden alınmasına yol açabileceği ifade ediliyor.
AB Rehberi Yanıltıcı Biçimde Kullanılıyor
Teklifin gerekçelendirilmesinde Avrupa Birliği’nin yenilenebilir enerji rehberlerine atıf yapılması da eleştiri konusu. WWF-Türkiye, bu rehberin madenciliği kapsamadığını ve doğayla uyumlu enerji geçişini savunduğunu vurguluyor. Rehberin bu şekilde sunulması, kamuoyunun yanıltılması olarak değerlendiriliyor.
Yenilenebilir Enerji Uğruna Doğa Gözden Çıkarılamaz
Yasa teklifinde, çevresel etki değerlendirme (ÇED) süreçlerinde kapsam dışı bırakılan projeler dikkat çekiyor. Özellikle mera alanlarında hiçbir çevresel denetim olmadan enerji santrali kurulmasının önünü açan bu değişiklik, doğa koruma ilkeleriyle bağdaşmıyor. WWF-Türkiye, mevcut çevresel etki süreçlerinin güçlendirilmesi gerektiğini savunarak, bağımsız, bilimsel ve şeffaf denetim mekanizmalarının önemine dikkat çekiyor.
WWF-Türkiye'den Tüm Siyasi Partilere Çağrı: Bu Teklif Geri Çekilmeli!
WWF-Türkiye, tüm milletvekillerine seslenerek şu çağrıyı yaptı: “Bu yasa teklifi doğayı, zeytinlikleri, kültürel miras alanlarımızı ve toplumsal yaşamı tehdit etmektedir. Türkiye’nin doğal varlıklarının geri dönülmez şekilde tahrip edilmesine neden olabilecek bu teklif derhal geri çekilmeli ve yeniden değerlendirilmelidir.”
