(ÖZEL HABER) - TÜİK’in 2020–2024 dönemine ilişkin il bazında GSYH ve büyüme katkısı verileri, Uşak’ın hem kendi ekonomik ölçeğini hem de Türkiye’nin genel büyüme performansına sağladığı katkıyı daha görünür hale getiriyor. Cari fiyatlarla bakıldığında Uşak’ın toplam ekonomik büyüklüğü 2020’de 20,2 milyar lira seviyesindeyken 2024’te 150,8 milyar liraya yükseldi. Bu artış, nominal etkilerin yanı sıra Uşak’ın reel üretim kapasitesinde yaşanan genişlemeyi de yansıtıyor ve kenti beş yıl içinde bölgesel olarak daha güçlü bir konuma taşıyor.
Kentin sanayi yapısının temelini oluşturan imalat sektörü, Uşak ekonomisindeki büyümenin en dinamik alanlarından biri oldu. 2020’de 4,6 milyar lira olan üretim hacmi 2024 yılında 32,9 milyar liraya ulaşarak Uşak’ın tarihsel olarak güçlü olduğu tekstil, geri dönüşüm, deri ve seramik temelli üretim altyapısının hala kentin lokomotif sektörü olduğunu ortaya koydu. Toplam sanayi kategorisinin aynı dönemde 7,2 milyar liradan 46,8 milyar liraya yükselmesi, Uşak’ın teknolojik yenilenme, kapasite artışı ve ihracat odaklı üretimde adım adım ilerlediğini gösteriyor. Hizmet sektöründe de dikkat çekici bir genişleme yaşandı. Özellikle ticaret, ulaştırma ve konaklama alanları pandemi sonrası dönemde hızla toparlanarak 2020’de 2,46 milyar lira olan ekonomik değeri 2024’te 23,07 milyar liraya taşımayı başardı. Gayrimenkul, profesyonel hizmetler ve kamu destekli eğitim–sağlık faaliyetleri de aynı dönemde belirgin bir yükseliş sergileyerek kent ekonomisinin ölçeğini genişleten unsurlar hâline geldi.
Ekonominin reel hareketliliğini gösteren zincirlenmiş hacim endeksi verileri ise Uşak’ın özellikle 2024 yılında yeniden ivme kazandığını ortaya koyuyor. Sanayi hacim endeksinin 2023’teki durağan görüntüsüne karşın 2024’te 228,7 seviyesine çıkması, kentteki üretimin reel anlamda arttığını gösteriyor. İmalat endeksinin 258,5’e yükselmesi, Uşak’ın reel büyümede Türkiye ortalamasının üzerinde bir performans sergilediğini kanıtlıyor. Hizmetlerdeki hacim endeksinin de 2024 itibarıyla yükselmesi, iç talep ve ticaret döngüsünün güçlü kaldığını gösteriyor.
Bu tabloya ek olarak TÜİK’in yayımladığı “İllerin Türkiye GSYH büyümesine katkısı” verileri, Uşak’ın ulusal ölçekteki ekonomik rolünün de yıllara göre nasıl değiştiğini detaylandırıyor. Uşak’ın Türkiye’nin toplam ekonomik büyümesine katkısı 2020 yılında yüzde 0,02 olarak hesaplanırken, 2021’de yine yüzde 0,02 seviyesinde gerçekleşti. 2022 yılında katkı sıfıra geriledi, 2023 yılında ise ekonomik yavaşlamanın etkisiyle eksi yüzde 0,02 olarak kaydedildi. 2024 yılıyla birlikte Uşak yeniden pozitif bölgeye geçerek Türkiye’nin büyümesine yüzde 0,03 katkı verdi. Bu katkı, İzmir, Manisa, Afyonkarahisar veya Kütahya gibi büyük nüfusa ve daha geniş ekonomik ölçeğe sahip illerle kıyaslandığında üretim hacmi daha küçük olmasına rağmen Uşak’ın istikrarlı bir rol oynadığını gösteriyor. Özellikle imalat sektöründeki reel genişleme, Uşak’ın 2024 yılında yeniden pozitif katkı vermesinde belirleyici unsur oldu.
Uşak’ın kişi başına GSYH göstergesi ise şehirdeki ekonomik dönüşümün en çarpıcı göstergelerinden biri. 2020 yılında 54 bin 465 lira olan kişi başına gelir, 2024 yılında 397 bin 680 liraya ulaşarak yaklaşık yedi katlık bir artış kaydetti. Dolar bazında hesaplandığında 2024’te 12 bin 114 dolara ulaşan bu değer, Uşak’ın yaşam standartları bakımından Türkiye ortalamasının üzerinde konumlanmaya başladığını gösteriyor. Bu artış, hem sanayi kazançlarının hem de büyüyen hizmet ekonomisinin kişi başına düşen ekonomik değeri artırdığını ortaya koyuyor.
Genel olarak değerlendirildiğinde Uşak, 2020–2024 döneminde üretim odaklı büyüme yapısını korurken hizmet sektöründeki genişlemeyle ekonomik çeşitliliğini artırdı. Reel üretimdeki toparlanma ve kişi başına gelirdeki yükseliş, kenti bölgesel rekabette daha güçlü bir noktaya taşırken, Türkiye ekonomisine katkı göstergelerinin 2024 yılında yeniden pozitife dönmesi Uşak’ın ulusal ekonomide istikrarlı bir paya sahip olduğunu ortaya koydu. TÜİK verilerine yansıyan bu görünüm, Uşak’ın hem sanayi hem hizmet kanallarında büyüme potansiyelini koruyan dinamik bir şehir olduğunu bir kez daha doğruluyor.
