2024 yılına ait güncel verilere göre dünya nüfusu 8,2 milyara ulaştı. Türkiye, 194 ülke arasında nüfus büyüklüğü açısından 18. sırada yer alırken, dünya nüfusunun %1’ini oluşturdu. Ancak Türkiye’nin yaş yapısı ve demografik eğilimleri, gençliğini kaybeden ve yaşlanan toplumlar arasında yer almaya başladığını gözler önüne seriyor.
Türkiye, Çocuk Nüfusta Dünya Ortalamasının Altında
Dünya genelinde çocuk nüfus oranı %29,6 seviyesindeyken, Türkiye’de bu oran %25,5 olarak kaydedildi. Bu oranla Türkiye, çocuk nüfus bakımından Orta Afrika Cumhuriyeti, Nijer ve Somali gibi ülkelerin oldukça gerisinde kaldı. Uzmanlar bu düşüşün uzun vadede eğitim, iş gücü ve sosyal güvenlik sistemlerini doğrudan etkileyebileceğine dikkat çekiyor.
Genç Nüfus Azalıyor, Yaşlılık Artıyor
2024 verilerine göre, Türkiye’nin genç nüfus oranı %14,9 ile dünya ortalaması olan %15,6'nın altında kaldı. Öte yandan yaşlı nüfus oranı %10,6’ya ulaşarak dünya ortalaması olan %10,2'nin üzerine çıktı. Bu veriler Türkiye'nin hızla yaşlanan ülkeler arasına girdiğini ve demografik dönüşümün eşiğinde olduğunu gösteriyor.
Doğurganlık Düşüşte: Türkiye Dünya Sıralamasının Altında
Türkiye'nin toplam doğurganlık hızı 2024 itibarıyla 1,48 çocuk olarak belirlendi. Dünya ortalaması olan 2,25 çocuk seviyesinin oldukça gerisinde kalan bu oran, Türkiye’nin nüfus yenileme eşiğinin altına indiğini ortaya koyuyor. Kırsal bölgelerde bu oran 1,83’e çıkarken, büyük şehirlerde doğurganlık 1,39’a kadar düşüyor.
Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi Uzadı
Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi kadınlar için 80 yıl, erkekler için 74,7 yıl olarak ölçüldü. Bu rakamlar, sırasıyla dünya ortalamaları olan 76 yıl (kadın) ve 70,7 yıl (erkek) seviyelerinin üzerinde. Ancak doğurganlık oranlarındaki düşüşle birlikte bu durum, yaşlı nüfusun artışıyla birleşerek ekonomik ve sosyal yapıda önemli dönüşümleri tetikleyebilir.
Demografik Gerçekler ve Politika Uyarısı
Uzmanlara göre, Türkiye’nin demografik eğilimleri; yaşlanan nüfus, azalan doğurganlık ve düşen genç oranları nedeniyle uzun vadeli sosyal politikalar, eğitim planlamaları ve emeklilik sistemleri üzerinde yeniden düşünülmesi gerektiğini gösteriyor. Bu bağlamda doğum teşvikleri, aile dostu politikalar ve gençlerin istihdamını artıracak yapısal reformlar büyük önem taşıyor.
