Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı kültür harcamalarına ilişkin verilerini açıkladı. Verilere göre kültür alanına yapılan toplam harcama, bir önceki yıla göre yüzde 83,3 artış göstererek 408 milyar 339 milyon 432 bin TL’ye ulaştı. Bu rakam, kültür harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payını yüzde 0,9 seviyesine taşıdı. Toplam kültür harcamalarının yaklaşık yarısını oluşturan genel devlet harcamaları 2024’te 200 milyar 369 milyon 171 bin TL’ye yükseldi. Böylece devletin payı yüzde 49,1 olarak kaydedildi. Bu bütçenin yüzde 67,8’i merkezi yönetim tarafından oluşturulurken, kültürel miras alanı yüzde 17,7 ile en yüksek payı aldı.
Hanehalkı kültür harcaması bir yılda yüzde 91,5 arttı
Hanehalklarının yaptığı kültür harcamaları da dikkat çekici bir artışla 203 milyar 807 milyon 948 bin TL’ye yükseldi. Bu harcamaların yüzde 25’ini bilgi işleme ekipmanları, yüzde 24,3’ünü kültürel hizmetler, yüzde 18,1’ini ise kitaplar oluşturdu.
Kültürel sektörlerin katma değeri yüzde 73,9 arttı
Kültür alanında faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri 2024’te 188 milyar 547 milyon 288 bin TL oldu. Katma değerin yüzde 20,7’si kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması alanından gelirken, yüzde 13,1’i sinema, video, televizyon ve müzik yayıncılığı, yüzde 11,6’sı ise mimarlık faaliyetlerinden sağlandı.
Kültürel mal ithalatında keskin artış
Kültürel mal ihracatı 2024’te yüzde 8,1 artarak 9,8 milyar dolara yükseldi. Buna karşılık ithalatta büyük bir sıçrama yaşandı; kültürel mal ithalatı yüzde 166 artışla 7,3 milyar dolara çıktı. Kültürel mal ticaretinde en büyük payı el sanatları aldı. Toplam ihracat içinde kültürel malların payı yüzde 4,2, toplam ithalattaki payı ise yüzde 2,3 olarak hesaplandı.
Kültürel istihdam 957 bine yükseldi
Kültürel sektörlerde çalışanların sayısı 2024 yılında yüzde 6,5 artarak 957 bine ulaştı. Kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki payı yüzde 2,9 olurken, çalışanların yüzde 52,2’si erkek, yüzde 47,8’i kadınlardan oluştu. İstihdam edilenlerin yüzde 45,4’ü yükseköğretim mezunu, yüzde 30,5’i lise altı, yüzde 24,1’i ise lise ve meslek lisesi mezunu oldu.
El sanatları çalışanları ilk sırada
Kültürel meslek alanlarında çalışanların yüzde 32,6’sını el sanatları çalışanları oluşturdu. Bunu yüzde 19,2 ile mimarlar, planlamacılar, harita mühendisleri ve tasarımcılar; yüzde 8,2 ile yazarlar, gazeteciler ve dilbilimciler izledi. Kadın istihdamında en yüksek oran yüzde 77,7 ile diğer dil öğretmenlerinde görülürken, en düşük oran yüzde 28,2 ile sanat, kültür ve mutfak ile ilgili yardımcı mesleklerde kaydedildi. (TÜİK)
