Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2025 Bitkisel Üretim İstatistikleri, Türkiye tarımında dikkat çekici bir gerilemeye işaret etti. Tarım ve Orman Bakanlığı ile iş birliği içinde hazırlanan veriler, bitkisel üretimin pek çok ana başlıkta bir önceki yıla göre düştüğünü ortaya koydu. 2025 yılında tahıl üretimi bir önceki yıla göre yüzde 12,3 azalarak yaklaşık 34,2 milyon ton olarak gerçekleşti. Buğday üretimi yüzde 13,7 düşüşle 17,9 milyon tona gerilerken, arpa üretiminde yüzde 25,9’luk sert bir azalış yaşandı. Çavdar ve yulaf üretiminde de dikkat çekici düşüşler kaydedildi. Mısır ise yüzde 4,9’luk artışla 8,5 milyon ton üretimle sınırlı da olsa pozitif ayrıştı.
Kuru baklagillerde nohut, kuru fasulye ve kırmızı mercimek üretimi yüz binlerce ton seviyesinde kalırken, patates üretimi yüzde 7,2 düşüşle 6,4 milyon tona geriledi. Yağlı tohumlarda soya ve ayçiçeğinde de çift haneli düşüşler kaydedildi. Şeker pancarı üretimi ise yüzde 2 azalarak yaklaşık 22 milyon ton oldu. Sebze üretimi 2025 yılında yüzde 0,9 azalarak 33,3 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Karpuz, kuru soğan ve sivri biberde artış görülürken; domates, kapya biber ve hıyar üretiminde düşüş yaşandı.
Asıl dikkat çekici tablo ise meyve grubunda ortaya çıktı. Meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretimi yüzde 30,9 azalarak yaklaşık 19,6 milyon tona geriledi. Elma, şeftali, nektarin, kiraz ve üzüm gibi birçok üründe yüzde 40’ı aşan düşüşler kaydedildi. Kirazda yaşanan yüzde 70’i aşan gerileme, son yılların en sert düşüşlerinden biri olarak öne çıktı.
Turunçgil, Sert Kabuklu ve Zeytinde Gerileme
Turunçgillerde mandalina üretimi artış gösterirken, portakal ve limonda ciddi düşüşler yaşandı. Sert kabuklu meyvelerde fındık, ceviz ve Antep fıstığında yüzde 38 ile yüzde 61 arasında değişen oranlarda azalış kaydedildi. Muz ve zeytin üretimi de 2025’te düşen ürünler arasında yer aldı.
Süs Bitkilerinde Genel Düşüş
Süs bitkileri üretimi de 2025 yılında yüzde 1,4 azaldı. Kesme çiçek üretiminde düşüş yaşanırken, diğer süs bitkilerinde sınırlı bir artış kaydedildi. Kesme çiçekler, süs bitkileri üretimi içinde en büyük payı almaya devam etti.
Tarımda Riskler Büyüyor
TÜİK verileri, özellikle iklim koşulları, girdi maliyetleri ve verimlilik sorunlarının bitkisel üretim üzerindeki baskısını bir kez daha gözler önüne serdi. Uzmanlar, üretimdeki bu düşüşün gıda fiyatları ve tarımsal sürdürülebilirlik açısından yakından izlenmesi gerektiğine dikkat çekiyor. (TÜİK)
