KARAHALLI İLÇEMİZDE ADAÇAYI HASADI BAŞLADI

Karahallı’da 600 dekarlık alanda yetiştirilen adaçayı hasadı köylüler tarafından yapılmaya başlandı. Dekar başına 200-250 kg verim alınabilen adaçayı Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından incelemelerde bulunularak yetiştiricilere bilgiler aktarıldı. Tarım ve Orman Müdürlüğünce yapılan açıklamada, ‘’Karahallı İlçemiz, Karbasan Mahallesinde 600 dekarlık alanda yetiştiriciliği yapılan tıbbi adaçayının hasadı başladı. İlçe Müdürlüğümüz teknik personellerince incelemelerde bulunularak, yetiştiricilerimize adaçayı tarımı ile ilgili bilgiler verildi. 2022 yılı üretim sezonunda dekardan ortalama 200-250 kg verim beklenmektedir. Üreticilerimize hayırlı ve bereketli olmasını dileriz.’’ Karahallı ilçemiz Karbasan Mahallesinde hasadına başlanılan adaçayının birçok faydalarını sıralayabiliriz. Latince adı Salvia officinalis olan ada çayı, ballıbabagiller familyasından gelen tıbbi ve aromatik bitki türüdür. Uçucu yağ ve baharat bitkisi olan ada çayına ait dünya çapında 5 binden fazla farklı tür bulunur. Orta Doğu ve Akdeniz bölgelerinde yetişen bitkinin ülkemizde de yaygın olarak yetiştirilir. Tıbbi ada çayı olarak da bilinen Salvia officinalis, ada çayının ilaç sektöründe yaygın olarak kullanılan türüdür. Salvia triloba yaygın olarak çay olarak tüketilen, kurutulduğunda tütsü olarak kullanılabilen ve damıtılarak yağ ya da losyon (acı elma yağı) olarak da kullanılan türüdür. Hafızayı güçlendirici etkisiyle bilinen Salvia lavandulifolia ise İspanya ve Güney Fransa'da yetişir. Bazı bölgelerde acı elma otu ve diş otu olarak da bilinen ada çayı, griye yakın yeşil renkli yapraklara sahip, eflatun, mor, mavi ve pembe renkli çiçekler açan, aromatik kokulu, çalı görünümlü bir bitkidir. Orta çağ döneminde şansın simgesi olarak da kullanılan ada çayı, yumuşak ve tatlı bir tada sahiptir. Bu yönüyle yalnızca demlenerek çay olarak değil, yemek sosu olarak da kullanımı yaygındır. Tarih boyunca insanlar ada çayını, ağrı, ishal, sindirim sistemi problemleri, soğuk algınlığı ve ruhsal sorunların tedavisinde kullanmıştır. Yapılan sınırlı çalışmalarda ada çayının, menopoz dönemi belirtilerinden olan sinirlilik ve sıcak basması gibi semptomları azalttığı, kolesterol ve kan şekeri seviyesini düşürdüğü ve bol miktarda antioksidan içerdiği görülmüştür. Alzheimer gibi beyin sağlığı problemlerine karşı koruyucu olduğu düşünülen ada çayının, üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı da önleyici olduğu düşünülür. Bilimsel araştırmaların henüz çok yeni olduğu ada çayı, sağlık ile ilgili oldukça büyük potansiyel taşıyan bir bitkidir. Ada çayının faydaları nelerdir? İstanbul'a ilk kez Marmara Adası'ndan getirildiği için ada çayı olarak adlandırılan bitki, Ege Bölgesi'nde acı elma olarak da bilinir. Tıbbi ve aromatik bir bitki olan ada çayının yaprakları, kaynatıldığında çay olarak içilebildiği gibi buhar distilasyonu olarak tanımlanan damıtma yöntemiyle, esansı ya da farklı bir deyişle uçucu yağı elde edilerek de kullanılır. Yaygın olarak bilinen acı elma yağı ya da farklı bir deyişle ada çayı yağının faydaları bir hayli fazladır. Yara iyileştirici, ter kesici, idrar söktürücü olarak da kullanılan bu yağ, yaraların üzerine haricen uygulandığında iyileştirmeyi hızlandırır ve cilde parlak bir görünüm kazandırır. Cilt çatlaklarının iyileştirilmesi için de kullanılan ada çayı yağının şeker üzerine damlatılarak tüketilmesi ve gaz sancılarının iyileştirilmesi için karın bölgesine sürülmesi de yaygın olarak görülür. Ancak ada çayı yağının birkaç damladan fazlasının yenerek tüketilmesi son derece ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. "Ada çayı yağı faydaları nelerdir?" sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Çay olarak tüketilen ada çayı yaprağı da yağı gibi antiseptik özelliğe sahiptir. Mide ve sindirim problemlerine iyi geldiği, özellikle gaz söktürücü olarak tüketildiği yaygın olarak bilinir. İshal ve gastrit oluşumunu engelleyebilen ada çayı, kolik tedavisinde de kullanılır. İltihap oluşumunu engellediği, spazm azaltıcı özelliklerinin varlığı da yapılan sınırlı çalışmalarda görülmüştür. Ada çayının yapraklarının kaynatılmasıyla elde edilen çay, soğutularak cilt bakımında ve bazı hastalıkların iyileştirilmesinde de haricen kullanılır. Romatizma ağrılarına iyi geldiği düşünülen ada çayı banyosu, cilt ve ayak bakımının yanı sıra yaraların iyileştirilmesi için de kullanılır. Ancak ada çayının açık yaralara direkt olarak uygulanması kesinlikle önerilmez. Akne, egzama ve sedef hastalığından korunmak için kullanılan ada çayı banyosu, aynı zamanda cilt lekelerinin giderilmesi için de kullanılır. Ada çayının 15 ile 21 gün kadar süreyle günde 2 kez çay olarak tüketilmesi, kötü kolesterolün oluşmasını engelleyebilir. Hiperlipidemik olarak tanımlanan ve kanda bulunan bazı yağ türlerinin yükselmesiyle oluşan hastalığın yanı sıra tip 2 diyabet ve total kolesterolün iyileştirilmesi için de hekim bilgisi dahilinde tüketilebilir. Yine yapılan sınırlı araştırmalar göstermiştir ki ada çayı, kolon kanserinin başlangıç evrelerini baskılayabilir. Ada çayı içeriğinde bulunan rosmarinik, kuersetin ve karnosol gibi antioksidanlar kanser hücrelerinin büyümesini baskılayabilir. Bu yüzden pek çok kanser türüne karşı etkili olduğu düşünülür. Güney Fransa ve İspanya'da yetişen Salvia lavandulifolia türü üzerinde yapılan kısıtlı çalışmalar, bu bitkinin yapraklarının kaynatılmasıyla elde edilen çayın tüketilmesinin Alzheimer hastalığına ait belirtilerin azaltılmasında etkili olduğunu göstermiştir. Konsantrasyon eksikliğine de iyi geldiği düşünülen ada çayının, belleği de güçlenmesinde etkili olduğu düşünülür. Ada çayı, depresyon ve stres düzeyinin azaltılmasının yanı sıra ağız ve diş eti hastalıklarına da iyi gelebilir. İçeriğinde bulunan K vitamini ise kemikleri güçlendirir. (SERKAN KARAYOL)