Baharatlar yüzyıllardır hem yemeklere lezzet katmak hem de tedavi amaçlı kullanılıyor. Ancak Alerji ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ramazan Ersoy, bazı baharatların duyarlı kişilerde ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabileceği konusunda uyardı. Dr. Ersoy, “Baharatlar bitkisel kaynaklı olduğu için polen alerjisi bulunan kişilerde çapraz reaksiyon oluşturabilir. Özellikle pelin otu veya huş polenine duyarlılığı olan hastalarda baharat alerjisi daha sık görülür” ifadelerini kullandı.
Dünyada Her 100 Kişiden 3’ü Baharat Alerjisi Yaşıyor
Amerikan Alerji Astım ve İmmünoloji Derneği (ACAAI) verilerine göre, dünya nüfusunun %2–3’ü baharatlara karşı alerjik reaksiyon gösteriyor. Bu reaksiyonlar, hapşırmadan anafilaktik şoka kadar geniş bir yelpazede ortaya çıkabiliyor. Baharatlar yalnızca yemeklerde değil; diş macunu, parfüm ve kozmetik ürünlerinde de yer aldığından alerjisi olan kişilerde şikayetleri tetikleyebiliyor.
Hangi Baharatlar Risk Taşıyor?
Dr. Ersoy, en sık alerjik reaksiyon bildirilmiş baharatları şu şekilde sıraladı:
Tarçın, kimyon, karabiber, kırmızı biber, kişniş, kekik, rezene, hardal, susam, hindistan cevizi ve zencefil. Bu baharatlara temas eden veya tüketen kişilerde ciltte kızarıklık, kaşıntı, döküntü, burun akıntısı, öksürük gibi belirtiler görülebiliyor. Nadir de olsa nefes darlığı, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtilerle seyreden anafilaksi (alerjik şok) da ortaya çıkabiliyor.
Baharat Alerjisinin Tanısı ve Tedavisi
Alerji şüphesinde mutlaka alerji uzmanına başvurulması gerektiğini belirten Dr. Ersoy, tanı için alerji deri testi (prick test) ve kandan spesifik IgE ölçümü yapılabileceğini söyledi. Bazı durumlarda yama testi veya provokasyon testi de tanıya yardımcı oluyor. Tedavide öncelikli yaklaşımın alerjiyi tetikleyen baharattan uzak durmak olduğunu vurgulayan Ersoy, “Anafilaksi riski bulunan hastalar, yanlarında mutlaka epinefrin otoenjektörü taşımalı. Hafif vakalarda antihistaminik ve kortizonlu kremler kullanılabilir” dedi.
Gıda İntoleransı ile Karıştırılmamalı
Baharatlara bağlı her reaksiyonun alerji anlamına gelmediğini belirten Dr. Ersoy, şu uyarıyı yaptı:
“Bazı baharatlar, kimyasal bileşenleri nedeniyle alerjik olmayan fakat rahatsız edici intolerans reaksiyonlarına neden olabilir. Bu tür durumlar gerçek alerjiyle karıştırılmamalıdır.”
Dikkatli Tüketim Hayat Kurtarır
Dr. Ramazan Ersoy, özellikle polen alerjisi olan bireylerin baharat kullanımında dikkatli olmaları gerektiğini vurgulayarak sözlerini şöyle tamamladı:
“Baharat alerjileri nadir görülse de ciddi sonuçlar doğurabilir. Etiket okumak, dışarıda yemek yerken kullanılan baharatları sorgulamak ve belirtiler karşısında vakit kaybetmeden uzmana başvurmak büyük önem taşır.” (doktortakvimi)
