TÜİK verilerine göre, 2024 yılında ihracatın %44,4’ünü, ithalatın ise %58,7’sini 250+ çalışanı olan büyük ölçekli girişimler gerçekleştirdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun dış ticaret verilerine göre, 2024 yılında 179 bin 673 girişim ihracat, 318 bin 603 girişim ise ithalat yaptı. Veriler, büyük ölçekli girişimlerin dış ticarette belirleyici rolünü bir kez daha ortaya koydu.
Toplam ihracatın %18,8’ini mikro ölçekli (1-9 çalışan) girişimler üstlenirken, küçük ölçekli girişimlerin (10-49 çalışan) payı %17,5, orta ölçekli girişimlerin (50-249 çalışan) payı %19,2 oldu. En yüksek pay ise %44,4 ile büyük ölçekli girişimlere ait. İthalatta da benzer bir tablo dikkat çekti. Mikro girişimler %11,1, küçük ölçekli girişimler %11,7, orta ölçekliler %18,5 pay alırken, 250+ çalışanı olan büyük ölçekli girişimler toplam ithalatın %58,7’sini tek başına yaptı.
Sanayi Sektörü İhracatta Önde
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatın %56,5’ini, ithalatın ise %47,3’ünü gerçekleştirdi. Ticaret sektöründe ise ihracattaki pay %39, ithalattaki pay %38,5 oldu. Sanayi ihracatında büyük ölçekli girişimler %68,6 ile açık ara öne çıkarken, ticarette ihracatın %89’unu küçük ve orta ölçekli işletmeler yaptı.
AB Ülkeleri İlk Sırada
Sanayi girişimlerinin ihracatında en büyük pay %47,5 ile Avrupa Birliği (AB-27) ülkelerine oldu. İthalatta ise sanayi girişimlerinin %33,6’sı AB-27, %26,1’i Asya ülkeleri, %17,8’i ise AB dışı Avrupa ülkeleri kaynaklı gerçekleşti.
İmalat Sanayi Belirleyici Oldu
İmalat sanayi ürünlerinin ihracatında sanayi girişimlerinin payı %58,3 olurken, ticaret girişimleri %37,7 ile ikinci sırada yer aldı. Sanayi girişimlerinin ihracatında imalat ürünlerinin oranı %96,5’e ulaştı.
İlk 500 Girişim Dış Ticarette Hakim
İhracatın %49,8’i, ithalatın ise %64,6’sı en çok işlem yapan ilk 500 girişim tarafından gerçekleştirildi. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %8,5’ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise toplam ithalatın %13,8’ini üstlendi. Verilere göre girişimlerin %37,7’si yalnızca tek ülkeye ihracat yaparken, %16,2’si iki ülkeye ürün gönderdi. 20 ve üzeri ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %3,1’de kalsa da, bu girişimler toplam ihracatın %57,6’sını gerçekleştirdi. İthalatta ise girişimlerin %71,2’si tek ülkeden alım yaptı. (Kaynak: TÜİK)
