Uşak’ın yüzyıllardır süregelen halıcılık geleneği, bu kez İsviçre Alplerinde yankı buldu. İsviçre’nin Basel kentinde bulunan Witschaftsgymnasium Basel okulunda öğrenim gören Muhammed Ali Kapan, mezuniyet projesi için Türkiye’ye gelerek rotasını doğrudan Uşak’a çevirdi. Kültürel miras ve sanatı bir araya getiren bu özel proje kapsamında Uşak halılarının tarihsel yolculuğunu araştıran Kapan, Dokuyan Eller Halı Kilim Evi’nde eşsiz bir deneyim yaşadı.
Basel doğumlu olan ve Türk kökenlerini daha yakından tanımak isteyen Kapan, geleneksel halı dokuma sürecini yerinde gözlemleyerek hem köklü bir el sanatıyla tanıştı hem de kültürel köprüler kurdu. Kapan, “Uşak halılarına dokunmak, yüzyıllar öncesine uzanan bir mirasa dokunmak gibiydi. Avrupa’da tablo ve saraylarda gördüğüm bu desenlerin hangi ellerden çıktığını yerinde görmek beni derinden etkiledi” ifadelerini kullandı.
Asırlık Uşak Halıları Yeniden Avrupa’ya Yol Alıyor
Uşak halıları, 16. yüzyıldan itibaren Avrupa’daki saraylarda, kiliselerde ve aristokrat evlerinde prestij sembolü olarak yer aldı. Özellikle Rönesans döneminin büyük ressamlarının tablolarında sıkça görülen bu halılar, Avrupa’da ‘Ushak Carpet’ olarak tanındı ve Osmanlı’nın kültürel etkisinin en önemli göstergelerinden biri oldu.
Günümüzde bu değerli miras, Muhammed Ali Kapan gibi gençlerin ilgisi sayesinde yeniden gündeme geliyor. Basel’deki mezuniyet projesinde Uşak halılarının Avrupa sanatındaki yeri, desenlerin simgesel anlamları ve üretim süreçleri üzerine bir sunum hazırlayan Kapan, bu eşsiz zanaatın önemini İsviçre kamuoyuyla paylaşmayı hedefliyor.
“Her İlmekte Bir Hikâye Var”
Dokuyan Eller Halı Kilim Evi’nde Uşaklı kadınların ellerinde hayat bulan halılar, sadece bir zanaat ürünü değil; aynı zamanda kültürel birer belge niteliğinde. Kök boyalarla renklendirilen ipler, el tezgâhlarında ilmek ilmek dokunan desenler ve geçmişten günümüze taşınan motifler, Anadolu’nun zengin ruhunu yansıtıyor.
Halı ustaları, genç öğrencinin ilgisinden memnun olduklarını belirterek, “Bu mesleğin kıymetini artık Avrupalı gençler fark ediyor. Keşke bizim gençlerimiz de bu değerlerin farkına varsalar” şeklinde duygularını paylaştı.
Uşak Halısı Bir Dünya Markası Olabilir
Uzmanlar, bu tür projelerin Uşak halısının markalaşma sürecine katkı sunduğunu belirtiyor. Turistik, sanatsal ve kültürel alanlarda Uşak halısının yeniden öne çıkarılması, şehrin ekonomik ve kültürel gelişimi açısından büyük fırsatlar barındırıyor. Avrupa’da düzenlenecek sanat sergileri, müze projeleri ve dijital sunumlarla Uşak halısı yeniden dünya sahnesine taşınabilir.
Geleceğe Dokunan Eller
Muhammed Ali Kapan’ın projesi, yalnızca bireysel bir eğitim başarısı değil; aynı zamanda kültürel mirasın uluslararası düzeyde tanıtılması açısından da dikkat çekici bir örnek oldu. Uşak halılarının, genç kuşaklar tarafından sahiplenilmesi ve dünyaya taşınması, bu değerli geleneğin yaşatılması adına umut verici bir adım olarak görülüyor.