Mısır’ın Kahire kentinde düzenlenen Barselona Sözleşmesi Taraflar Konferansı’nda (COP24) Akdeniz’de iklim değişikliğiyle mücadeleyi güçlendirecek kararlar alındı. Konferansın en kritik çıktılarından biri, İstanbul’da kurulacak Bölgesel İklim Değişikliği Faaliyet Merkezi’nin (CC/RAC) görev tanımlarının tamamlanması ve merkezin 2026 itibarıyla faaliyete geçmesi yönünde alınan kararla netleşti. Türkiye ayrıca sözleşmenin Uyum Komitesi üyeliğine yeniden seçilerek bölgesel iklim yönetişimindeki rolünü pekiştirdi. Bu adımlar, Türkiye’nin COP31 ev sahipliği süreciyle birlikte Akdeniz iklim diplomasisinde oyun kurucu bir konuma ilerlediğini gösteriyor.
Konferansta kabul edilen belgeler arasında, 2026-2035 Sürdürülebilir Kalkınma İçin Akdeniz Stratejisi ve İklim Değişikliğine Uyum Bölgesel Çerçevesi de yer aldı. İstanbul’da kurulacak merkez, biyolojik çeşitliliğin korunması amacıyla 2030’a kadar Akdeniz’in en az yüzde 30’unun koruma altına alınması hedefi doğrultusunda çalışmalar yürütecek. Merkez aynı zamanda Akdeniz bölgesinin iklim direncini artıracak projelerin koordinasyonunda kritik bir sorumluluk üstlenecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Fatma Varank, merkezin Akdeniz için yürüteceği çalışmalarla Türkiye’nin bölgesel liderliğini pekiştireceğini belirtti. Varank, Türkiye’nin ulusal ve uluslararası ölçekte iklim eyleminin merkezinde yer alacağı yeni bir döneme girildiğini vurgulayarak COP31 sürecinin bu çerçeveyi güçlendireceğini ifade etti.
Türkiye, merkezin faaliyetleri kapsamında CAMP İzmir Kıyı Alanları Yönetim Programı Projesi ile Akdeniz’e örnek teşkil edecek kapsamlı bir pilot çalışma başlatacak. Proje; iklim uyumu, kıyı risk yönetimi, mavi ekonomi, entegre kıyı alanları yönetimi ve deniz mekânsal planlamasının bütünleşik bir çerçevede uygulanmasını hedefliyor. Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü ile PAP/RAC iş birliğinde yürütülecek proje, 2026-2027 döneminde uygulanacak ve bölge ülkelerine rehber nitelikte bir model sunacak.
Toplantının Bakanlar Oturumu’nda ise Gençlik Deklarasyonu ve Kahire Deklarasyonu kabul edildi. Yeni deklarasyon, Akdeniz’de iklim değişikliğiyle mücadele, deniz ve kıyı ekosistemlerinin korunması, biyolojik çeşitliliğin güçlendirilmesi ve plastik kirliliğinin azaltılması gibi hedefleri güçlendiren siyasi bir irade ortaya koydu. Deniz ve kıyı alanlarının en az yüzde 30’unun korunmasına yönelik taahhüt de deklarasyonla resmileştirilmiş oldu.
COP24 kapsamında ayrıca İstanbul Çevre Dostu Şehirler Ödülü sahiplerini buldu. Bu yıl ödülü İspanya'nın Almeria kenti alırken, Türkiye’den Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ikinci, Antalya Büyükşehir Belediyesi ise üçüncü oldu. Bakan Yardımcısı Fatma Varank, konferans boyunca Slovenya, Fransa ve Birleşmiş Milletler temsilcileriyle ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmelerde deniz ve kıyı alanlarının korunması, iklim uyumu, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi, Sıfır Atık yaklaşımı ve COP31 hazırlıkları ele alındı. (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı)