Haldun Temel Ersan, bilgi ve birikimlerini aktardı

Uşak’ta Himaye-i Etfal Cemiyetinin (HEC) kurulması ve 1927 yılından tarihi fotoğraflarla cemiyet faaliyetlerine bakış

1921 yılında Ankara’da Himaye-i Etfal Cemiyetinin (HEC) kurulduğunu belirterek ” Cemiyetin amacı evvela şehit çocukları ile saniyen harp malullerinin ve harp felaketzedelerinin çocukları ile iştigal eder” şeklinde sözlerine başlayan; Uşak’ın eski fotoğraf ve anılarını paylaşan Haldun Temel Ersan, bilgi ve birikimlerini aktardı. Ersan, “Bu kapsamda Himaye-i Etfal Cemiyeti (HEC) Genel Merkezi 1923 yılında Uşak Belediyesine iki bin lira para gönderir. Para belediye aracılığı ile şehit yakınlarına dağıtılacaktır. Belediye Başkanının katılımıyla Uşak Türk Ocakları binasında paranın nasıl dağıtılacağı konusunda uzun toplantılar yapılır. Çünkü Uşak’ta savaştan zarar gören o kadar çok aile vardı ki paranın dağıtılması bir fayda sağlamayacaktır. Bu para ile bir yurt okul açılması, çocukların bakımı ve eğitimlerinin sağlanması kabul edilir. İlk iş olarak Himaye-i Etfal Cemiyeti (HEC) Uşak şubesi kurulur. Yurt okul açmak kararının sahipleri Uşak’ın ileri gelenleriydi. Dönemin Türk Ocağı Başkanı Edhem Ruhi bey, Belediye Başkanı Helvacızade Mustafa Bey ,Kalemzade Osman Seyfi Bey, Yılancızade İsmail Azmi Bey, Doktor Nuri Bey, Bacakzade Zeki Bey, Balatlızade Oşman Seyfi Bey öksüz ve yetimlerin gelecekteki talihlerini şekillendiren insanlar olarak tarihe geçtiler. Bu kişiler aynı zamanda cemiyetin ilk idare heyetini oluşturuyorlardı. 1 Ocak 1924 tarihinde Şefkat Yurdu adı verilen okul Ethem Ruhi Bey’in müdürlüğünde açılır. Uşak Şefkat Yurdu Okulu 1 Eylül 1926 tarihinde kapanır. Kapanma sürecinden sonra da cemiyet faaliyetlerine devam etmiştir.1927 yılında Uşak Himaye-i Etfal Cemiyeti (HEC)’ nin idare heyeti Şu kişilerden oluşmuştur; 1.Aza Muallim Naciye Hanım, 2.Reis Yılancızade İsmail Azmi Bey, 3.Aza Muallim Afife Hanım, 4.Aza Muallim Zehra Hanım, 5.Aza Tüccardan Sofuzade İbrahim Bey, 6.Katip muallim Edhem Ruhi Bey,7.aza Kaşıkcızade Mustafa Efendi, 8.Veznedar Yürükzade Nuri Bey. Himaye-i Etfal Cemiyeti (HEC) Uşak şubesi, Genel Merkezin uygulamaları doğrultusunda 1935 yılında Çocuk Esirgeme kurumu adını alarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Eski Uşak'tan 1927 yılı 29 Ekim Cumhuriyet bayramı kutlamalarına katılan Himaye-i Etfal Cemiyetince yapılan etkinliklere ait fotoğraflara bakınca şapka devrimi yapılmış ancak yeni Türk harfleri devriminin henüz yapılmadığı anlaşılmaktadır” sözlerine yer verdi. Haldun Temel Ersan fotoğraf ve makalelerinden yararlandığı, bu yazıyı paylaşmasında yardımcı olan kişilere teşekkürlerini iletti; “Resimler Uşakta yıllarca gazete bayiliği ve kitapçılık yapan Zihni Acar arşivinden aktarıldı. Fotoğrafları gönderen oğlu Tevhid Acar'a çok teşekkür ederim. Fotoğrafların arkalarında eski yazı olarak Zihni Acar'ın kendi el yazısıyla bazı açıklamalar vardır. Bunları da paylaşıyorum. Yazıları okuyup yorumlarında belirten Salih Erkek arkadaşımıza çok teşekkür ediyorum. Uşak Himaye-i Etfal Cemiyeti hakkındaki bilgileri II.Uşak Sempozyumu Cilt 2 sf. 575-595’de bulunan İhsan Çanak'ın "Uşak Şefkat Yurdu Tarihçesi "adlı makalesinden aldım. Kendisine çok teşekkür ederim.”